Er bestaan 1 250 000 gekende diersoorten op aarde. Maar men schat dat er ongeveer 10 000 000 zouden zijn. 45 000 à 65 000 zijn chordata : zoogdieren, vissen, vogels, reptielen. Dierenartsen, en ook VeDa, maken een onderscheid tussen: major species en minor species. Major species zijn : paarden, runderen, schapen, geiten, varkens, kippen, honden, katten. De rest zijn minor species.
Naargelang de verhouding tot de mens, kan men de dieren onderverdelen op volgende manier :
- Nutsdieren zijn normaal bestemd voor de voeding, zowel hun producties : melkproducten, eieren, honing als hun slachtproducten. Diergeneeskunde zorgt voor hun gezondheid, vooral omwille van de rentabilitieit ; recent ook is er bezorgheid om hun welzijn tijdens het leven. Keuring van de eindproducten van dierlijke oorsprong is ook een veterinaire bevoegdheid. Diergeneeskunde waakt ook over zoönosen.
Men onderscheidt :
-
- Landproducten : zoogdieren, gevogelte, maar ook slakken, eetbare insecten.
- Visserijproducten : vissen, schaaldieren of kreeftachtigen, schelpen (mosselen, oesters), en andere minor species als zeeëgels… walvissen.
Men maakt ook een onderscheid tussen :
-
- Opfok : veeteelt, en ook aquacultuur. Ook in de aquacultuur, imkerij is er diergeneeskundige implicatie.
- Professionele vangst : visvangst vooral. Diergeneeskundige tussenkomst beperkt zich tot veterinaire keuring. Maar ook als onderzoeker in een team rond bepalen van visquota voor een duurzame visserij.
- Werkdieren, overgebleven van voor de mechanisatie : paarden, ezels, ossen, olifant, kameel, dromedaris, lama. Deze sector was, historisch, de eerste taak voor diergeneeskunde.
- Gezelschapdieren, liefhebberij. Voor de overgrote meerderheid spreekt men over honden, katten, en minor species als knaagdieren, lagomorfen, kooi en volièrevogels, reptielen, aquarium vissen. Maar ook paarden als liefhebberij. Heden vertegenwoordigt deze sector de hoofdbrok voor het dierenartsenkorps.
- Wildlife met speciale aandacht voor diersoorten in gevaar, biodiversiteit, behelst zowel landdieren als zoogdieren, maar ook alle minorspecies in de kijker : van zeezoogdieren, haaien, koraalriffen. Dierenartsen kunnen, naast biologen, andere academische disciplines, ingeschakeld worden in onderzoeksteams in wetenschappelijke inrichtingen en op het terrein. Ook in opvangcentra heeft de dierenarts zijn plaats. Diergeneeskunde waakt ook over zoönosen
- Sportdieren : koerspaarden, maar ook koersdromedarissen, valkerij, duivensport, vechthanen. Hier bekleedt de dierenarts soms een ereplaats, en wordt er van hem, of zij, mirakelen verwacht, nog meer dan in de gezelschapsdierensector.
- Wild : de jacht vraagt in het geheel geen diergeneeskundige hulp, zij het post mortem keuring in wildverwerkende inrichtingen.
- Invasieve diersoorten, ziekteverwekkers, ziektevectoren vragen om verdelging, en maar slechts uitzonderlijk diergeneeskundige aandacht.
- En tenslotte : de overgrote meerderheid van dieren die onze aandacht niet meedragen: de minor species. Er is dus nog wat werk nodig om diergeneeskundige zorg te organiseren voor de minor species.
Diergeneeskunde is nodig, of zou nodig zijn, in tal van domeinen, en niet het minst in dat van de minor species. De eerste stap vanuit de werkgroep « Minor Species », is die van inventarisatie van de domeinen waar dierenartsen thuis zijn, of kunnen zijn. De volgende stap is het opstellen van een soort kadaster van de veterinaire competenties waarover Vlaanderen beschikt. Wie is wie ? Wie doet wat ? Wie kan helpen in bepaalde situaties, en voor bepaalde dieren ? doorverwijzen, of hulp moet kunnen. Misschien kan VeDa helpen. Met alle respect voor de voorschriften inzake GDPR, de wetten op de privacy.
De werkgroep « Minor Species » doet een oproep aan alle collega’s die ons lezen om zich te laten kennen, indien zijn, zowel interesse, of ondervinding hebben voor een bepaald domein van de minor species, als een specifieke opleiding, of academische activiteit hebben.
Dit kan best via e-mail op volgend adres : minorspecies@veda.vlaanderen