De oprichting van een gegevensdatabank van bijtincidenten met honden
De Kamer van volksvertegenwoordigers diende een wetsvoorstel in met het oog op de oprichting van een gegevensdatabank betreffende bijtincidenten door honden. Dit naar aanleiding van een aantal bijtincidenten door honden die er de laatste jaren voor gezorgd hebben dat er bij een deel van de bevolking een toenemend onveiligheidsgevoel is ontstaan. Vanuit VeDa willen we mee betrokken zijn bij elk nieuw wetsvoorstel dat onze beroepsgroep aangaat. Daarom hebben we jouw mening nodig .
Vanuit VeDa willen we jullie vragen om onze enquête, bestaande uit 9 vragen, in te vullen. Hiermee kunnen wij een correcter beeld verkrijgen van de huidige problematiek en kunnen deze gegevens onze opmerkingen staven.
Je vindt de enquête via deze link
Verschillende studies bevestigen dat hondenagressie en bijtincidenten geen zeldzame fenomenen zijn. Het is vandaag wel bijzonder moeilijk om in te schatten hoeveel incidenten met bijtende honden er precies zijn en hoeveel slachtoffers ze maken, zowel tussen honden/katten onderling, als met menselijke slachtoffers.
Volgens een onderzoek van 1999, uitgevoerd door professor Nolens van de KU Leuven, worden er in België jaarlijks 35.000 tot 40.000 mensen door een hond gebeten. De nationale gezondheidsenquête van 2002 spreekt dan weer over 1 procent of ongeveer 100.000 mensen in België die in dat jaar gebeten werden door een hond. Eén studie van 2002, uitgevoerd in België door professor Kahn, wijst uit dat in 60 tot 65 procent van de gevallen kinderen en adolescenten het slachtoffer zijn, waarvan 65 procent van de ongevallen zich voordoet in de privékring en waarbij het slachtoffer in 93,8 procent van de gevallen de hond kende. Jammer genoeg ontbreken recente nauwkeurige onderzoeken naar de frequentie van bijtincidenten en specificering van het bijtincident zelf. Deze statistische gegevens zijn onvolledig en verouderd.
Diverse Europese landen proberen de problematiek van bijtincidenten aan te pakken via het uitroeien van bepaalde hondenrassen door systematische sterilisatie enerzijds (in Groot-Brittannië vanaf 1991 via de Dangerous Dog Act), of door een verbod op het fokken en houden van bepaalde soorten anderzijds (in Nederland vanaf 1993 via de Regeling Agressieve Dieren, in Frankrijk vanaf 1999 voor gevaarlijke en loslopende honden en in Duitsland vanaf 2000 voor de kweek en het bezit van vechthonden).
In België heeft het ministerieel besluit van 21 oktober 1998 een registratiesysteem in het leven geroepen voor een dertiental hondenrassen waarvan de eigenaars verplicht werden om binnen acht dagen na de geboorte het dier te laten identificeren en registreren via een microchip. Bovendien werd voor de honden die niet op de lijst voorkwamen, de mogelijkheid voorzien om op bevel van de burgemeester tot registratie als vechthond over te gaan. De Raad van State vernietigde echter op 31 mei 1999 dat besluit om procedurele redenen. Vanaf 2014 werd de verplichte registratie van honden geregeld door het koninklijk besluit van 25 april 2014 betreffende de identificatie en registratie van honden, evenwel zonder de mogelijkheid tot registratie als vechthond.
’De conceptnota stapt af van de oorspronkelijke gedachte dat alleen bepaalde rassen gevaarlijk kunnen zijn’
Met de nieuwe conceptnota* voorgesteld in het Vlaams parlement willen de indieners (Katrien Schryvers, Tinne Rombouts, Bart Dochy en Maaike De Rudder, allen cd&v) afstappen van de oorspronkelijke gedachte dat alleen bepaalde rassen gevaarlijk kunnen zijn. Wetenschappers stellen immers dat niet alleen het type, maar ook de opvoeding en de omgevingsfactoren voor het gedrag van dieren bepalend kunnen zijn. Op federaal en regionaal vlak bestaat er momenteel geen wetgeving over gevaarlijke honden. Daarom stelt deze conceptnota een nieuwe regelgeving voor om een gegevensbank van bijtincidenten met honden op te richten. De gegevens uit de databank worden vervolgens meegedeeld aan de burgemeester van de plaats waar het incident heeft plaatsgevonden, zodat de burgemeester in samenspraak met een dierenarts relevante maatregelen kan opleggen. De indieners stellen ook voor om in de mogelijkheid te voorzien om strafsancties op te leggen voor wie de opgelegde maatregelen niet volgt en voor wie bijgedragen heeft tot het gevaarlijke gedrag van de hond of een hond heeft afgericht om mensen aan te vallen.
Dat er in het Vlaams Parlement een conceptnota wordt ingediend ter registratie van bijtincidenten door honden is een grote stap vooruit in het in kaart brengen van bijtincidenten en zal het veiligheidsgevoel bij de burgers doen toenemen. Wel moet er waakzaamheid geboden worden dat niet alleen de dieren worden geregistreerd en er geen vals gevoel van veiligheid ontstaat bij de burger ten aanzien van loslopende honden. Wij – dierenartsen – weten dat ook de eigenaars een grote verantwoordelijkheid dragen bij het feit of hun hond al dan niet bijt. We kennen allemaal voorbeelden van hondeneigenaars die zelf bang zijn van hun dier of die hun hond stimuleren tot agressief gedrag en er zelfs om lachen als hun hond zich agressief gedraagt naar de dierenarts toe. Het inslapen van deze dieren zal geen verbeterde veiligheid creëren. Integendeel, deze eigenaars nemen de volgende dag een nieuwe hond in huis. Gelukkig zijn dit eerder uitzonderingen. Het is bovendien onze taak dierenwelzijn hoog in het vaandel te dragen. Volgens de ingediende conceptnota zullen wij, dierenartsen, in de toekomst op bevel van de burgemeester de bijthonden moeten inslapen. Het is belangrijk dat dierenartsen hierin een adviserende rol vertegenwoordigen. Het kan immers niet de bedoeling zijn dat wij aan de ‘lopende band’ honden laten inslapen zonder enige inspraak, dat druist in tegen onze eigen morele code.
Het parlement voorziet, na het zomerreces, hoorzittingen met enkele dierenartsen en therapeuten, met de bedoeling breder geïnformeerd te zijn over dit topic zodat de database voor bijtincidenten met honden correct gelanceerd kan worden. Om een maatschappelijk gedragen, werkbare en diervriendelijke regelgeving op te stellen hebben we “dringend” hulp van de praktiserende dierenartsen nodig. Over dit onderwerp zal nog constructief gesproken moeten worden tussen de wetgevende en uitvoerende partijen. Er moet namelijk een evenwicht gevonden worden tussen de bescherming van mens tegen hond maar dus evengoed ook andersom. Door de weinige data en onderzoeken die er momenteel beschikbaar zijn zouden we een oproep willen doen naar de praktiserende dierenarts. Het is de praktiserende dierenarts die dagelijks blootstaat aan dit risico en wiens visie feitelijk onmisbaar is om tot een goed werkbaar regelgevend kader te komen waar mens en dier beschermd worden.
Daarom willen we jullie vanuit VeDa vragen om onze enquête in te vullen, bestaande uit 9 vragen. Hiermee kunnen wij een correcter beeld verkrijgen van de huidige problematiek en kunnen deze gegevens onze opmerkingen staven.
Je vindt de enquête via deze link: https://nl.surveymonkey.com/r/2L59V7P
Alvast hartelijk dank!
*Deze conceptnota (zie https://www.vlaamsparlement.be/nl/parlementaire-documenten/parlementaire-initiatieven/1547780) bouwt verder op het in de Kamer van volksvertegenwoordigers ingediende wetsvoorstel tot wijziging van diverse bepalingen met het oog op de oprichting van een gegevensdatabank betreffende bijtincidenten met honden. Toenmalig Kamerlid Katrien Schryvers heeft dat wetsvoorstel een eerste keer ingediend in 2006 (1) en heeft het voorstel hernomen in 2008 (2). Doordat de bevoegdheid voor het dierenwelzijn naar de regio’s is overgeheveld, is het noodzakelijk om het initiatief verder op Vlaams niveau te behandelen.
(1) Parl.St. Kamer 2005-06, nr. 2668/001.
(2 ) Parl.St. Kamer 2007-08, nr. 829/001.
